Drukuj

Żabowo ( do 1945 Gross Sabow )

Wieś jest położona 7 km na północny-wschód od Nowogardu przy drodze E – 28 łącząca Szczecin z Koszalinem.

                                                        fot.Wojciech Janda

Wieś ma metrykę średniowieczną. Odnotowują ją źródła pod nazwami: Sabov, Zabowe, Żabow, Gross - Sabow. Około 1220 r. Ingarda, wdowa po księciu pomorskim Kazimierzu II, przekazała Żabowo kościołowi pw. Najświętszej Maryi Panny w Kołobrzegu. W 1276 r. potwierdził to biskup kamieński Herman von Gleichen (jeszcze w XV w. patronat nad kościołem parafialnym w Żabowie sprawował skarbnik kołobrzeskiej kolegiaty). Od 1321 r. Żabowo miało panów lennych z rodu von Ebersteinów. Po wygaśnięciu tego rodu w 1663 r. część wsi do nich należąca przeszła na własność urzędu domeny w Nowogardzie. . Z Żabowem związane były także rodziny von Plötzen (ok. 1521 r., była prawdopodobnie lennikiem Ebersteinów) i von Lockstedt (w wyniku zamiany odstąpiła w 1778 r. swoją część królowi pruskiemu). W 1813 r. ówczesny dzierżawca Fryderyk Backhaus stał się właścicielem folwarku Żabowo, po nim od 1825 r. do 1869 r. gospodarzył Bogumił Robe.  

                                   Zdjęcie z kolekcji Pana Doriana Wintera

                    W średniowieczu Żabowo było miejscem pielgrzymkowym o lokalnym znaczeniu. Stała tutaj kaplica, w której znajdował się wizerunek Matki Bożej, uznawany za cudowny. Pierwsza informacja o tej kaplicy pochodzi z 1448 r., można jednak przypuszczać, że kult rozwinął się znacznie wcześniej. O samym obrazie, jak wyglądał, skąd się znalazł w Żabowie, nic nie wiemy. Nie znamy liczby przybywających pątników, pielgrzymujących tu z całego Pomorza i północnej Wielkopolski. Wydaje się, że była ona znaczna, o czym świadczy ugoda zawarta 25 maja 1449 r., w której biskup Henning Iven z Kamienia Pomorskiego, hrabia Albrecht Everstein i jego syn Otto uzgodnili podział dochodów składanych w kaplicy. Pątnicy swe ofiary składali w „Blocku”! - skarbonce, zrobionej z kłody, zaopatrzonej wówczas w dwie kłódki. Główne święto Matki Bożej obchodzono w Żabowie 2 lipca (Nawiedzenie Najświętszej Maryi Panny). Uroczystości odpustowe trwały trzy dni, od 29 czerwca do 2 lipca. Miejsce to słynęło z licznych uzdrowień.

                                   Zdjecie z roku 1916

 

Zdjęcie z kolekcji Pana Doriana Wintera

W 1490 r. proboszczem mianowano Jana Wirchowa. Do parafii należało wówczas Brzozowo, Lestkowo, Maszkowo i Żabówko. Świątynia posiadała 6,5 ha gruntów, proboszcz 63 ha. Reformacja skutecznie wyhamowała napływ pielgrzymów, dalsze losy cudownego obrazu są nieznane. Aż do XVIII w. urządzano w Żabowie słynne trzydniowe jarmarki. W pierwsze dwa dni sprzedawano towary spożywcze i materiały płócienne, w trzecim dniu różne inne przedmioty. Pastor Bruggemann, piszący w 1784 r. o Pomorzu, tradycje tych targów wiąże z wcześniejszymi uroczystościami odpustowymi kościoła katolickiego w Żabowie.

                                                       Kościół -maj 2013,fot.Wojciech Janda

Obecny kościół wybudowano zapewne w miejscu wcześniejszego w 1847 r. Stoi on w środkowej części nawsia (wieś była założona na planie owalnicy), na działce ogrodzonej murem z kamieni polnych. Na północny-zachód od kościoła znajduje się plebania wybudowana w latach 70. XX w. Do budowy kościoła wykorzystano głazy narzutowe i cegłę, wznosząc kościół w stylu neoromańskim, orientowanym, z wieżą zachodnią. Jest to kościół jednonawowy, o rzucie prostokąta (o wymiarach 18,3 x 9,9 m), z pięcioboczną absydą (3,8 m długości). Wieża występuje ze szczytu dachu nawy, jest czworoboczna, jednokondygnacyjna, przykryta dwuspadowym dachem. Wieńczy ją ośmioboczna sygnaturka z ostrosłupowym hełmem.

Wnętrze nawy kościoła przykrywa strop belkowy, nawę oświetla 8 okien (po cztery w ścianie płn. i płd.) i trzy wschodnie umieszczone w absydzie prezbiterium. W jego centrum znajduje się figura patronki kościoła - Matki Bożej Różańcowej, po lewej stronie zawieszony jest obraz Jezusa Miłosiernego, po prawej - obraz Serca Jezusowego. W południowo-wschodnim narożniku nawy ustawiona jest drewniana ambona z końca XIX w. W części zachodniej umieszczona jest drewniana empora. Tam znajduje się wydzielona z nawy zamknięta część kruchty, zawierająca po bokach pomieszczenia zakrystii i magazynu. W kruchcie stoi drewniana chrzcielnica z końca XIX w. Niegdyś do wyposażenia kościoła należał tryptyk z ok. 1500-1520 r. wykonany w warsztacie Mistrza Pasji Chociwelskiej i inne zabytkowe przedmioty, które nie dotrwały do naszych czasów.

        Budynek w Żabowie na którym widać napis po niemiecku -fot.Wojciech Janda

We wsi znajdowała się tez stacja kolejowa przy linii kolejowej Goleniów-Kołobrzeg , wybudowanej w 1883 roku.

Mapa Żabowa z roku 1902

 

Źródło: wikipedia, własne

 Autor: Wojciech Janda